Po kilkunastu telefonach od klientów, jak Polski Ład wpłynie na ich firmę postanowiłem opracować artykuł polski ład jednoosobowa działalność, w którym dzielił się będę zmianami, obowiązkami, wadami i zaletami. Kto zatem zyska, a kto straci (tego dowiemy się z czasem) i o czym musi pamiętać mikproprzedsiębiorca w związku z Polskim ładem.

Polski ład a jednoosobowa działalność gospodarcza

Dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych (Książce przychodów i rozchodów) Polski Ład przynosi wiele zmian. Rewolucyjne będzie naliczanie wysokości składki zdrowotnej. Nie będzie już można jej częścią pomniejszyć podatek, a obliczana ona będzie (i płacona w następnym miesiącu) w zależności od osiągniętego w poprzednim miesiącu dochodu. 

Nie muszę chyba dodawać, że do jej ustalenia konieczne będzie każdorazowe wysłanie deklaracji (a nie jak do tej pory, korzystać z wygodnego klonowania), bo składka zdrowotna w większości przypadków będzie się różniła miesiąc do miesiąca.

• Dochód za pierwszy miesiąc roku składkowego (wg. Ustawy to okres od 1 lutego do 31 stycznia roku następnego) jest ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów. Dochód ten jest pomniejszany o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
• W kolejnych miesiącach dochód ustala się jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku roku, i sumą kosztów uzyskania tych przychodów, poniesionych od początku roku. Tak ustalony dochód powinien być pomniejszony o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające.

Dobrze mamy wyliczony dochód i co dalej ?! Wysokość składki zdrowotnej na dany miesiąc to 9% tego dochodu ! A co jak w danym miesiącu zanotowaliśmy stratę ? Jest minimalna wysokość składki zdrowotnej ustalona na 9% kwoty najniższego wynagrodzenia, czyli na rok 2022, jest to 270,90 zł.

Przykład 1:

Pan Karol prowadzi niewielki sklep specjalistyczny. Poniżej przedstawiam zestawienie prognoz jego kosztów i przychodów, oraz poziomu składki zdrowotnej, jaką Pan Karol będzie musiał zapłacić.

Analogicznie za kwiecień 2022 będzie to : (4 500,00 + 7 000,00 + 16 000,00) – (2 100,00 + 2 900,00 + 6 500,00) – (2 400 + 4 100,00) = 9 500,00 zł razy 9% = 855,00 zł

Zmiany dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych, może zniwelować podwyższona kwota wolna od podatku, która będzie wynosić 30 000 zł i drugi próg podatkowy w wysokości 120 000 zł. Dodatkowo jedynie przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych będą mogli dodatkowo skorzystać z tzw. ulgi dla klasy średniej, o której piszę później.

Ryczałt a Polski Ład

Jeżeli chodzi o obliczenia wysokości składki zdrowotnej to ryczałtowcy będą musiały naliczać składki według nowych zasad już w deklaracji za styczeń 2022 roku. Z nowym rokiem mamy również nowe stawki ryczałtu dla dodatkowych branż:

Do obliczenia składki  (w przypadku ryczałtowców) możesz zastosować również metodę uproszczoną. Wyznacznikiem będzie tutaj przychód z 2021 rok. Można będzie płacić przez cały rok jedną wysokość składki. Ewentualną dopłatę, albo niedopłatę, rozliczysz z ZUS do końca roku. Jeżeli w przeciągu roku okaże się, że wchodzisz w kolejny prób przychodów, musisz uregulować i dopłacić składki ZUS za cały rok, a nie za miesiące, od których nastąpiło przekroczenie. Jeżeli okaże się, że oszacowałeś przychód większy od tego który osiągnąłeś, możesz wnioskować o zwrot nadpłaconej składki ZUS.

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla ryczałtowców (rozliczna miesięcznie) za styczeń 2022 roku, ustalana jest na poziomie przychodu za styczeń 2022.

Wysokość składki zdrowotnej będzie ustalana, w odniesieniu do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie za IV kwartał roku poprzedniego (dane te będą podane dopiero w styczniu). Przyjmując że w III kwartale 2021 roku wartość ta stanowiła 5 885,75 zł, wysokość składek płaconych przez ryczałtowców będzie przedstawiać się następująco:

** wartości oparte o III kwarta 2021, na dokładne wartości trzeba poczekać do końca stycznia 2022, kiedy będzie znana kwota przeciętnego wynagrodzenia za IV kwartał 2021 rok.

Możesz w tym przypadku pomniejszyć przychód o składki społeczne. A co jeśli w firmie stosuje różne składki ryczałtu ? Wtedy na podstawę wyliczenia składki zdrowotnej składa się suma przychodów z różnych stawek ryczałtu.

Przykład 2

Pani Dorota prowadzi działalność usługową i rozlicza się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Jej łączne przychody w październiku sięgnęły 55 000 zł. W listopadzie i grudniu Pani Dorota zrealizowała zlecenia na łączną kwotę 30 000 zł. Zatem za miesiąc listopad i grudzień należy już zapłacić 529,72, za pozostałe miesiące należy dokonać dopłaty 2 118,90 zł ((529,72 – 317,83)x10 miesięcy).

Zmiany Polskiego Ładu dla podatku liniowego

Założenia Polskiego Ładu dla przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym zmieniały się chyba najczęściej. Oczywiście jak ze wszystkimi zmianami, nie jest powiedziane, że to ostateczna wersja. Najważniejszą zmianą jest ustanowienie składki zdrowotnej na poziomie 4,9% od wysokości osiąganego dochodu. Wprowadzono też minimalną wysokość składki zdrowotnej na poziomie 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia 2022 roku. Czyli „liniowiec” zapłaci minimum 270,90 zł składki zdrowotnej w 2022 roku.

Niestety tutaj również nie będzie można odliczyć części składki na zdrowotnej na poczet podatku dochodowego, więc realnie przedsiębiorca poniesie koszt 4,9% 😥 Ponadto podatników rozliczających się liniowo nie obowiązuje podwyższona do 30 000 zł kwota wolna od podatku.

Wspomniane formy rozliczeń wymagają również składania (dla wszystkich rodzajów opodatkowania), comiesięcznych deklaracji z osiąganych dochodów, tak aby co miesiąc określać wysokość płaconej składki.

Podatki w Polskim Ładzie

Zgodnie z założeniami Polskiego Ładu zasady obliczania zaliczek na podatek dochodowy oraz wyliczania wynagrodzeń będą realizowane w ramach poniższego schematu:

• Wyliczenie i pomniejszenie przychodu o zapłacone przez pracownika składki na ubezpieczenia społeczne, których podstawą jest ten przychód.
• Pomniejszenie przychodu dodatkowo o: koszty uzyskania przychodów (250 zł lub 300 zł, ewentualnie 50% przy należnościach związanych z przeniesieniem praw autorskich) i kwotę ulgi dla klasy średniej, jeśli miesięczne przychody z umowy o pracę, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych, mieszczą się w przedziale od 5 701,00 zł do 11 141,00 zł brutto
• Później to już podobnie jak dotychczas. Należy zaokrąglić otrzymaną podstawę opodatkowania do pełnych złotych.
• W zależności od skali podatkowej, należy pomnożyć tą wartość o odpowiednią stawkę (17% lub 32%)
• Jeżeli pracownik złożył PIT-2, należy pomniejszyć otrzymaną kwotę o kwotę 425 zł
• Na końcu wystarczy zaokrąglić otrzymaną kwotę do pełnych złotych.

Duże zamieszanie wywołała właśnie deklaracja PIT-2. Przecież to nic nowego. Każdy pracownik, który chce, aby jego zaliczka na podatek dochodowy, była miesięcznie wyższa, a tym samym kwota „na rękę” – wyższa, powinien przed pierwszym „wypłatą”, złożyć swojemu pracodawcy deklaracje PIT-2. Nie złożenie deklaracji nie spowoduje jednak utraty możliwości pomniejszenia podatku. Zostanie ona rozliczona w rozliczeniu rocznym, a więc dopiero w 2023 roku.  W przypadku przedsiębiorcy nie musi on nic wypełniać, ani zgłaszać, aby skorzystać ze zmniejszenia zaliczki na podatek.

Zmianie uległy również niektóre formularze zgłoszeniowe ZUS. Rozwiązaniem dla przedsiębiorcy pozostaje założenie i wysyłanie deklaracji za pośrednictwem PUE ZUS – poprzez kreator.

Przypominam, że zmiany formy opodatkowania można dokonać w terminie do 20tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód. Należy zatem dokonać zmiany do 20 lutego 2022 roku. Możesz zmienić formę opodatkowania elektronicznie, za pośrednictwem CEIDG.

Ulgi Polskiego Ładu dla właścicieli firm

W ramach Polskiego Ładu zostaną wprowadzone trzy nowe zwolnienia z PIT dla właścicieli firm, którzy:

• posiadają co najmniej czwórkę dzieci,
• przenieśli swoje miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ze zwolnienia będą mogły skorzystać osoby, które przez minimum 3 lata mieszkały i pracowały za granicą i które zdecydują się na powrót i zmianę rezydencji podatkowej na polską; to zwolnienie będzie miało zastosowanie do przedsiębiorców, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium RP po 31 grudnia 2021 r.,
• mimo nabycia uprawnień do emerytury zrezygnują z jej pobierania i będą nadal aktywni zawodowo. Warunkiem zwolnienia z podatku jest złożenie pracodawcy wniosku, w którym pracownik potwierdzi nabycie uprawnień do zwolnienia z podatku.

Łączna kwota ze wszystkich zwolnień nie przekroczy jednak kwoty 85 528,00 zł

Przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie skali podatkowej powinni się zainteresować kolejną ulgą to tzw. ulgą dla klasy średniej. Jakie ma zastosowanie w mikroprzedsiębiorstwie ? Już wyjaśniam. Na początku nadmienię tylko, że ulga ta dotyczy nie tylko pracowników, ale i przedsiębiorców (rozliczających się na zasadach ogólnych). Niestety efekt tej ulgi właściciele firm odczują dopiero przy rozliczeniu rocznym za 2022, czyli za rok. Ulga dotyczy tzw. klasy średniej czyli osób, których przychody oscylują w przedziale od 68 412,00 do 133 692,00 zł brutto, w skali roku. Miesięcznie z ulgi mogą skorzystać osoby w przedziale wynagrodzeń od 5 701,00 zł do 11 141,00 zł brutto (dla przedsiębiorców będzie to kwota przychodów). Wysokość jej ustalana jest na podstawie poniższego wzoru:

Suma przychodów obejmuje wszystkie osiąganie przychody z pracy czy dochody z działalności gospodarcze z wyłączeniem z nich składek na ubezpieczenia społeczne (które zostały zapłacone i ujęte w kosztach podatkowych).

Kij ma dwa końce. Ulga dotyczy pracowników oraz przedsiębiorców którzy mieszczą się w powyższym przedziale i zmieszczą się w nim aż do końca roku. Jeśli z różnych przyczyn (np utraty pracy, albo uzyskaniu zdecydowanie lepszej pracy w ciągu roku) nie „złapiemy się w tej widełki”, będziemy musieli zwrócić ulgę. Aby tego uniknąć można zrezygnować z odliczania jej w skali miesiąca, a rozliczyć ją razem z podatkiem za 2022 rok. Ale decyzja należy do Ciebie.

Jeżeli nie płynie do Ciebie jako pracodawcy, wniosek pracownika o tym, aby mu takiej ulgi nie naliczać, to przedsiębiorca zobligowany jest do tego, aby robić to miesięcznie – w chwili ustalenia wynagrodzenia miesięcznego, mieszczącego się w powyższych widełkach.

Wzór oświadczenia o niestosowaniu ulgi dla klasy średniej (pobierz)

Przykład 3

Pan Marek prowadzi firmę z której osiągnął dochód w kwocie 96 000,00 zł. Na jaką ulgę dla klasy średniej może liczyć Pan Marek ?

(96 000,00 zł x 6,68% – 4566 zł) : 0,17 = 10 863,53 zł (ulga dla klasy średniej)

96 000,00 – 10 863,53 = 85 136,47 zł (podstawa opodatkowania po uwzględnieniu ulgi dla klasy średniej)

85 136,47 x 17% – 5 100,00 = 9 373 zł

96 000,00 x 17 – 5 100,00 = 11 220 zł

Marek skorzystał z ulgi dla klasy średniej i obniżył swój podatek o 1 847 zł

To nie koniec ulg. Bardzo ciekawi mnie to jak egzekwowana będzie tzw. ulga na prototyp, czyli produkcję próbną i wprowadzanie na rynek nowego produktu. Jak rozumieć te pojęcia ? Teoretycznie z ulgi może skorzystać przedsiębiorca, który wprowadził na rynek nowy produkt w skali firmy i tym samym poszerzył swoją ofertę. Jako nowy produkt uznaje się coś co powstało w wyniku udokumentowanych badań badawczo-rozwojowych w jednostce. Koszty produkcji próbnej to wszystkie te koszty, które ponosimy na stworzenie tzw. prototypu, jego testy, aż do rozpoczęcia produkcji na masową skalę (co nie jest już produkcją próbną).

Przedsiębiorca może odliczyć z tego tytułu nawet 30% kosztów związanych z próbną produkcją. Wysokość odliczenia nie może jednak przekroczyć 10% dochodu w danym roku.

Więcej zmian opisuje w specjalnym artykule na temat zmian dla przedsiębiorców w 2022 roku,, który możesz znaleźć na blogu.

Polski Ład – Pytania

Jeżeli nadal nie znalazłeś odpowiedzi na pytania związane z Nowym Ładem, Ministerstwo Rozwoju i Technologii uruchomiło specjalną infolinię pod numerem 📱 22 765 64 64. Możesz również napisać do mnie, w komentarzu.

Dodatkowo doświadczenie biznesowe oraz informacje płynące zarówno z prasy branżowej, mediów oraz urzędów skarbowych i ZUS uczula mnie, że wprowadzone zmiany w ramach Polskiego Ładu mogą podlegać dynamicznym nowelizacjom, dlatego warto monitorować czy opisane zmiany są aktualne.

Będę się starał aktualizacjach tą stronę, dlatego warto do niej zaglądać (mam nadzieję, że zdążać będę za zmianami). Do czego zachęcam. Warto również kliknąć w dzwoneczek, wtedy przeglądarka poinformuje Cię o zmianie na stronie!